Automatyczna skrzynia biegów do miasta, ręczna na długie trasy. Często takie wnioski padają z ust kierowców, którzy prowadzili oba typy aut. Jak jednak jest naprawdę?
Coraz więcej aut wyposażanych jest w automatyczną skrzynię biegów. Kierowcy, którzy cenią sobie wygodę w prowadzeniu auta – zwłaszcza podczas jazdy po mieście – decydują się na zakup auta z automatem. Mechanizm pozwala im swobodnie prowadzić samochód bez konieczności ciągłej zmiany biegów. Z drugiej strony pojawiają się jednak głosy kierowców, którzy nie wyobrażają sobie jazdy z inną niż ręczna skrzynia biegów. Twierdzą oni, że przekładanie kolejnych biegów to przyjemność i kwintesencja jazdy autem. My jednak nie będziemy stronniczy i ocenę, czy samochód z ręczną, czy automatyczną skrzynią biegów jest lepszy, pozostawimy Wam.
W tym artykule chcielibyśmy poruszyć kilka kwestii: czym różnią się auta z automatyczną i ręczną skrzynią biegów, jakie są wady i zalety obu tych rozwiązań i jak przedstawić się na jazdę z automatem lub ręczną skrzynią.
Auto z automatyczną skrzynią biegów vs. auto z ręczną skrzynią biegów
Ręczna skrzynia biegów – pomimo rosnącej popularności skrzyni automatycznej – jest w dalszym ciągu dominującym rozwiązaniem wybieranym przez większość kierowców. Zasada jej działania jest niezwykle prosta. Ręczna skrzynia biegów wyposażona jest w dwa wałki: sprzęgłowy i wyjściowy. Wałki połączone są ze sobą kołami zębatymi. Gdy jedna para jest sprzęgnięta dla przekazania napędu inne zostają odłączone. Każdy zespół tworzy inny bieg.
Współczesne przekładnie manualne w znaczny sposób różnią się od tych, które pojawiały się jako pierwsze. Nowe technologie i innowacyjne rozwiązania sprawiają, że ich użycie staje się coraz bardziej ekonomiczne, a komfort jazdy nawet z manulem jest większy niż dotychczas. Ręczne skrzynie biegów są również znacznie trwalsze. Ich zużycie następuje teraz zazwyczaj wraz ze zużyciem całego auta.
Liczba biegów w skrzyniach manualnych zwiększa się. Dziś już nawet auta w wersji budżetowej wyposażone są w 6 biegów i absolutnie nikogo to nie dziwi. Więcej biegów pozwala na jazdę w szerokim zakresie prędkości bez konieczności generowania wyższych obrotów, a to z kolei przekłada się na nie tylko mniejsze zużycie paliwa, ale również mniej gazów cieplarnianych uwalnianych do atmosfery.
Mimo szeregu udogodnień ręczna skrzynia biegów jest sporą uciążliwością dla kierowcy. Zwłaszcza tego, który głównie porusza się po mieście. W nim kierowca ciągle musi zatrzymywać się i ruszać ponownie, a zmiany biegów występują praktycznie nieustannie, co kilkanaście-kilkadziesiąt sekund. Męczące, choć z pewnością niektórzy to lubią.
W współczesnych autach
Współczesne automaty również znacząco różnią się od tych, które montowane były w autach jeszcze kilkanaście lat temu. Nie są już ciężkie, paliwożerne, a tym bardziej mozolne. Przeszły one sporą „metamorfozę”. Obecnie za przekładanie biegów w samochodzie z automatem odpowiadają dwie ręczne skrzynie biegów. Znajdują się one w jednej obudowie, a każda z nich wyposażona jest w oddzielne sprzęgło. Jedno z nich obsługuje biegi parzyste, drugie nieparzyste, co daje całemu układowi niezwykłą płynność w działaniu.
Do zmiany biegów we współczesnych skrzyniach automatycznych wykorzystywany jest sterownik hydrauliczno-mechaniczno-elektroniczny. W nowych skrzyniach, gdy jeden bieg jest włączony, drugi już czeka w gotowości na uruchomienie. Całość przebiega zatem znacznie płynniej i sprawniej, dając kierowcy niezrównany – jak dotąd – komfort jazdy. Rozwiązanie to sprawiało, że teraz automatyczna skrzynia biegów bez trudu przewyższa nawet doświadczonego kierowcę. Dwusprzęgłowa skrzynia biegów jest nie tylko szybsza od manualnej, ale również bardziej oszczędna. Auto w nią wyposażone będzie oczywiście nieco cięższe, jednak różnica w wadze jest niwelowana przez szybkość zmiany poszczególnych biegów.
Z czego wynika oszczędność skrzyń automatycznych? Skrzynie automatyczne mają obecnie nawet 8 biegów. W porównaniu do skrzyń manualnych, gdzie jest ich maksymalnie 6, automaty pozwalają na wyższe prędkości przy niższych obrotach silnika. Wpływa to naturalnie na mniejsze zużycie paliwa i sprawia, że są one bardziej ekologiczne. Trudno ukryć, że automaty stają się coraz bardziej atrakcyjne. Kierowcy decydują się na nie już nie tylko ze względu na komfort jazdy i brak konieczności ciągłej zabawy lewarkiem, ale również szybkość zmiany poszczególnych biegów.
Zalety i wady skrzyni ręcznej
Jeszcze do niedawna argument o szybszej skrzyni ręcznej praktycznie wygrywał każdą dyskusję na temat wyższości jednego rozwiązania nad drugim. Teraz już ta kwestia nie jest tak jednoznaczna. Zwłaszcza że automat dwusprzęgłowy już prześcignął swoją sprawnością człowieka. Co może zatem przemawiać za zakupem auta z ręczną skrzynią? Na pewno koszty napraw i … przyzwyczajenie. Jeśli ktoś całe życie jeździł na manualu, to zamiana na automatyczną skrzynię, może mu sprawdzi mały problem.
Wśród wad skrzyni ręcznej trzeba wymienić mniejszą ekonomiczność – większe zużycie paliwa, a także wolniejsze działanie.
Zalety i wady skrzyni automatycznej
Komfort, szybkość, ekonomiczność i ekologia – to główne zalety automatycznych skrzyni biegów. A jakie są ich wady?
Przede wszystkim wysokie koszty serwisowania. Jeśli nie wymieniamy regularnie i nie kontrolujemy stanu elementów eksploatacyjnych, to przyszły rachunek od mechanika, może nas bardzo zniechęcić do posiadania auta z automatem. Jednak możemy mu zapobiec, gdy tylko cyklicznie będziemy się wybierać się do warsztatu i nauczymy się kontrolować stan komponentów. Biorąc pod uwagę awarię, nie zapomnijmy o tym jak transportować uszkodzony samochód w automacie. Piszemy na ten temat w artykule o sztywnym holu.
Przesiadka na automat – co warto wiedzieć?
Pierwsza jazda samochodem z automatyczną skrzynią biegów może okazać się niezbyt przyjemnym przeżyciem. Z pewnością będziemy przy zmianie biegu rozpaczliwie poszukiwać sprzęgła, a odruch ten występować będzie znacznie częściej niż jest to konieczne.
Jednak po opanowaniu wykształconych już odruchów, możemy rozpocząć zaprzyjaźniać się z nowym systemem i rozszyfrowywać kolejne przekładnie. W pozycji P uruchamiamy i gasimy samochód. Pozycja D służy, by jeździć nim do przodu. Natomiast R do tyłu. A pozycja N służy do bezkolizyjnej zmiany biegów. W automacie możemy również spotkać się z innymi pozycjami, np. 1, 2, 3, L, S, które są pozycjami specjalnymi i umożliwiają lepsze prowadzenie auta w określonych warunkach. Pamiętajmy też, że w tych samochodach znajdziemy również elektryczny hamulec postojowy, oznacza to że zazwyczaj nie posiadają ręcznego hamulca awaryjnego.
Przesiadka na manual – o czym warto pamiętać?
Jeśli chodzi natomiast o przesiadkę na manualną skrzynię biegów, to po dłuższej od niej przerwie, możemy śmiało stwierdzić, że będziemy musieli praktycznie uczyć się jej ponownie. W niektórych przypadkach może nawet być tak, że jazda na manualnej skrzyni biegów będzie wiązała się z koniecznością udania się do ośrodka szkolenia kierowców i wykupienia kilku lekcji z instruktorem, który przypomni nam zasady jej działania w praktyce. Nie będziemy ukrywać, że do komfortu i wygody przyzwyczajamy się bardzo szybko. Nie inaczej jest w przypadku zamiany z automatycznej na ręczną skrzynię biegów, dlatego jeśli czeka Was taka przesiadka, to zachęcamy do odwiedzin ośrodka i po prostu dania sobie odrobiny czasu na naukę.
Dodaj komentarz