Jednym z podstawowych płynów eksploatacyjnych w samochodzie jest oczywiście olej silnikowy. To od niego zależy zarówno żywotność, jak i sprawność silnika. Znaczenie ma jakość oleju, ale także przestrzeganie terminów jego wymiany.
Regularna kontrola poziomu oleju silnikowego – metoda na sprawny silnik
Prawidłowa praca jednostki napędowej nie byłaby w ogóle możliwa bez układu smarowania. Jednak należy zadbać o w pełni sprawny układ, co zapewnia odpowiednie rozprowadzenie oleju. Znaczenie ma również właściwa ilość oleju i niekorzystny jest nie tylko niedobór (czyli poniżej poziomu minimum), ale i jego nadmiar.
Jazda na minimalnym poziomie oleju sprawia, że nie do wszystkich elementów pracujących silnika dociera smarowanie. W efekcie może dojść do zniszczenia panewek czy wału korbowego. Należy się nawet liczyć z zatarciem silnika i unieruchomieniem pojazdu. Jeżeli tak się stanie podczas jazdy, to niestety często pozostaje wezwanie lawety. Dlatego przed ruszeniem w trasę powinniśmy zerknąć pod maskę. Sprawdzenie stanu oleju nie zajmuje więcej niż kilka minut, a może uchronić samochód przed poważnymi usterkami, a nas przed sporymi wydatkami (zdecydowanie wyższymi niż koszt oleju).
Przy samodzielnym dolewaniu oleju koniecznie trzeba kontrolować jego poziom. Kiedy mocno przesadzimy z jego ilością, to dochodzi do zwiększenia ciśnienia w układzie korbowym. Może to skutkować rozszczelnieniem silnika z powodu wydmuchania którejś z uszczelek. Jeszcze gorzej, gdy olej przedostanie się do cylindrów. Rzadko tak bywa, ale lepiej mieć świadomość, że nadmiar oleju jest równie niekorzystny, co jego niedobór.
Umiejętność sprawdzania poziomu oleju okazuje się zatem niezbędna. Na szczęście każdy kierowca powinien sobie z tym bez problemu poradzić. Ważne, aby silnik nie był rozgrzany, a samochód stał na równym podłożu. Trzeba jedynie pamiętać, że po wyciągnięciu bagnetu musimy go wytrzeć i ponownie wsunąć na miejsce. Dopiero po kolejnym wysunięciu bagnetu możemy sprawdzić stan oleju.
Jedna uwaga – znaczenie ma nie tylko ilość oleju, ale także ewentualne zanieczyszczenia, zmiana koloru czy zapachu. Szczególnie niepokoić powinna woń paliwa. W przypadku diesli z filtrami cząstek stałych dochodzi czasami do rozcieńczenia oleju silnikowego olejem napędowym, a to wyjątkowo niebezpieczne dla silnika.
Prawidłowa ilość oleju to około 2/3 odległości pomiędzy wartością minimalną a maksymalną. Wielu fachowców zaleca nawet tradycyjną metodę z bagnetem w przypadku nowoczesnych samochodów wyposażonych w specjalny wskaźnik elektroniczny, który informuje o zbyt niskim poziomie oleju. To po prostu pewniejszy sposób.
Rodzaj oleju a stan zużycia silnika
Ważna kwestia – istotny jest nie tylko odpowiedni poziom oleju. Ogromne znaczenie ma również, jaki jego rodzaj zostaje zastosowany. Koniecznie trzeba się kierować wytycznymi producenta pojazdu. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zapytać o wybór optymalnego typu oleju i taką radą służą mechanicy, jak i fachowcy z pomocy drogowej. Do wyboru są natomiast trzy rodzaje olejów silnikowych.
- Oleje mineralne – stosuje się do starszych samochodów, które mają co najmniej 10 lat. Nie należy ich wykorzystywać do nowych silników.
- Oleje półsyntetyczne – stanowią mieszankę mineralnych i syntetycznych, więc mają dość uniwersalny charakter. Świetnie się sprawdza po zakupie kilkuletniego pojazdu, jeżeli nie mamy pewności, jaki olej był wcześniej wlewany.
- Oleje syntetyczne – ten rodzaj nadaje się do silników w nowych samochodach. W związku z tym, że niektóre wykazują dość silne parametry myjące, to przy naprawdę mocno wyeksploatowanych jednostkach mogłyby doprowadzić do konieczności ich remontu.
Ważne funkcje oleju silnikowego
Prawdopodobnie dla wielu kierowców podstawowym zadaniem oleju jest zapewnienie odpowiedniego smarowania wszystkim ruchomym elementom silnika. Rzeczywiście olej – dzięki optymalnej lepkości, modyfikatorom tarcia i specjalnym dodatkom zapobiegającym zużyciu – powoduje obniżenie współczynnika tarcia i tym samym zapobiega zatarciu silnika. Jeżeli stosuje się wysokiej jakości oleje bazowe oraz dodatki dyspergujące i myjące, to łatwiej utrzymać silnik w czystości. Dzieje się tak, ponieważ nie dochodzi do odkładania się zanieczyszczeń nisko- i wysokotemperaturowych.
Jednak na tym nie kończą się zalety oleju, który ponadto odprowadza ciepło do miski olejowej i chłodzi rozgrzane części (panewkę czy denko tłoka). W ten sposób zostaje utrzymana odpowiednia temperatura silnika. W związku z tym, że olej ma charakter alkaliczny, to doskonale neutralizuje kwaśne produkty powstające w wyniku spalania, jak związki siarki. Dzięki temu dobrze chroni przed korozją. Dotyczy to zwłaszcza elementów wykonanych z metali kolorowych np. panewek. Odpowiedniej lepkości olej, który zostaje wprowadzony pomiędzy pierścienie a tuleję cylindrową, umożliwia także osiągnięcie przez silnik założonego ciśnienia sprężania.
Widać wyraźnie, jak ważny jest olej w kontekście prawidłowej pracy silnika. W skrócie można zatem powiedzieć, że olej:
- redukuje tarcia pomiędzy współpracującymi elementami silnika
- odprowadza ciepło i chłodzi silnik
- chroni elementy metalowe przed korozją
- uszczelnia tłoki w cylindrach
- pomaga utrzymać silnik w czystości
Objawy problemów z olejem
Wbrew pozorom kłopoty z olejem nie dotyczą wyłącznie starszych samochodów, które mają już mocno wyeksploatowany silnik. Bardzo wiele silników najnowszej generacji potrzebuje naprawdę dużych ilości oleju przez pierwszych kilka tysięcy kilometrów jazdy. Dopiero po jakimś czasie pobór oleju zaczyna się stabilizować na normalnym poziomie. Jednak rzadko się zdarza, żeby kierowca sprawdzał poziom oleju w nowym aucie, a tym samym łatwo doprowadzić silnik do zatarcia.
Warto również pamiętać, że zużycie oleju zależy od kilku czynników. Wystarczy ostrzejsza niż zwykle jazda albo holowanie ciężkiej przyczepy, aby przez kilka jazdy zostało pobrane więcej oleju w porównaniu z normalną roczną eksploatacją. Na pewno nie warto ryzykować i jeździć na resztkach oleju, ponieważ zawsze ma to odbicie w mniejszej trwałości poszczególnych elementów silnika.
I nie jest tak, że o problemie informuje kontrolka z oliwiarką, która znajduje się na desce rozdzielczej. Jej zapalenie wiąże się już z naprawdę sporymi kłopotami, ponieważ oznacza niemal zerowe ciśnienie w układzie smarowania. Dlatego lepiej wyrobić w sobie nawyk systematycznej kontroli poziomu oleju.
Co ważne, zbyt wysokie zużycie oleju powinno nas skłonić do zdiagnozowania przyczyny takiego stanu. Częste dolewanie oleju nie stanowi dobrego rozwiązania, ponieważ im więcej spala się oleju, tym szybciej psuje się katalizator oraz zawór EGR.
Olej trzeba wymieniać
W przypadku oleju mineralnego wymiana jest konieczna po przejechaniu około 10 tys. km, dla oleju półsyntetycznego jest to 10-12 tys. km, a dla oleju syntetycznego 15 tys. km albo więcej. Częstotliwość wymiany oleju zależy od producenta samochodu i nowe samochody z reguły wymagają jego wymiany po około 30 tys. km. Jednak te dane dotyczą silników całkowicie sprawnych i eksploatowanych w optymalny sposób. Jeżeli ktoś jeździ niemal wyłącznie na krótkich trasach, po mieście, po mocno zapylonych drogach bądź z dużym obciążeniem, to w takim aucie potrzebna jest częstsza wymiana oleju np. raz w roku (bez względu na ilość przejechanych kilometrów).
W każdym razie pamiętajmy, żeby od czasu do czasu zajrzeć pod maskę, aby sprawdzić poziom oleju i wymieniać go, jeżeli tylko jest taka potrzeba. W ten sposób przedłużamy życie silnikowi.
Dodaj komentarz